شپش سر (Head lice) با نام علمی پدیکولوزیس (Pediculus humanus capitis)، حشره ریز قهوه ای یا خاکستری رنگ است که از خون چوست سر انسان تغذیه میکند.شپش ماده ای چسبناک تولید می کند که هر تخم شپش را محکم به ساقه مو متصل می کند.این موجودات اغلب روی پوست سر، پشت گوش و نزدیک خط گردن در پشت گردن لانه می کند.
شپش سر با چنگال هایی شبیه قلاب که در انتهای هر شپش پای آنها دیده می شود،موها را می گیرد.شپش مو سر به ندرت روی بدن،مژه ا ابرو پیدا می شود.
شپش روی پوست سر،ممکن است قابل مشاهده باشد اما چون بسیار کوچک است ، به سختی قابل تشخیص است.این عارضه ، به خصوص در میان کودکان یک مشکل شایع و بسیار مسری است.کودکان پیش دبستانی و دبستانی (3تا11 سال) و خانواده های آن ها بیشتر به این ویروس آلوده می شوند.
دختران بیشتر از پسران و زنان بیشتر از مردان به شپش مبتلا می شوند.
گزش آنها باعث خارش و تحریک پوست سر میشود و این خراشیدگی منجر به عفونت می گردد.
علائم شپش سر
خارش:
شایع ترین علامت آلودگی به شپش،خارش پوست سر،گردن و گوش است.این خارش یک واکنش آلرژیک به گزش شپش است.وقتی فردی برای اولین بار به شپش مبتلا می شود،ممکن است چهارتا شش هفته پس از آلودگی هنوز خارش نداشته باشد.
احساس اینکه چیزی روی موها یا بدنتان حرکت میکند:
شپش ها معمولا روی بدن یا لابه لای موهای افراد حرکت میکنند و به این خاطر ، گاهی احساس بیقراری آن قدر در افراد زیاد می شود که نمیتوانند راحت بخوابند.
زیاد شدن شوره سر:
اگر به شپش سر مبتلا شده باشید،فکر می کنید که روی موهایتان شوره سر دیده می شود اما آنها در حقیقت ، تخم شپش هستند که گاهی با شوره سر اشتباه گرفته می شوند. شوره سر را به راحتی می توان با شانه زدن مو یا حتی فقط مالش تشخیص داد. به علاوه، شوره سر به راحتی از روی مو جدا می شود اما تخم شپش سر محکم به ساقه مو وصل است و به سختی و تنها با نوک ناخن جدا می شود.
برجسنگی های قرمز رنگ روی پوست سر،گردن و شانه:
شپش پوست سر،گردن و شانه هایتان را می گزد و جای گزش آنها تبدیل به برجستگی هایی جوش مانند می شود.
انتقال شپش به روش مستقیم
-انتقال شپش بیشتر به صورت مستقیم و رودررو رخ می دهدچون شپش سر می خزد،اما قادر به پرش یا پرواز نیست.
-تماس با فردی که قبلا آلوده بوده است در طول بازی،مدرسه یا فعالیت های ورزشی و در مدرسه،خانه ،مهمانی.
-پوشیدن لباس های آلوده،مانند کلاه، روسری،کت،لباس ورزشی یا اکسسوری مو.
-استفاده از شانه ،برس یا حوله آلوده.
-استفاده از هدفون آلوده.
-دراز کشیدن روی تخت،کاناپه،بالش،فرش یا حیوانی که اخیرا با فرد مبتلا به شپش در تماس بوده است.
انتقال شپش به روش غیرمستقیم
-انتقال غیرمستقیم شپش،روشی غیرمعمول است و میتواند از طریق لباس هایی که در کنار هم به چوب رختی آویزان شده اند،انجام شود.
فواید شپش سر
تقویت سیستم ایمنی بدن
شپش سر می تواند یاعث تقویت سیستم ایمنی بدن شود و موجب شود که شما در برابر نیش حشرات مقاوم تر شوید.
کمک به درمان برخی از بیماری ها
بعضی از متخصصان در زمینه داروسازی از شپش ها برای بهبود ناهنجاری های ژنتیکی انسان ها استفاده می کنند و از آنها در درمان بیماری های مختلف مثل تیفوس،تب و غیره استفاده میکنند.
مورد استفاده در داروسازی
درحال حاضر،داروسازان در تولید داروهای مختلف و آماده سازی واکسن های مختلف از شپش سر استفاده زیادی میکنند.
عوارض شپش سر
شپش سر اگر درمان نشود،باعث ایجاد عفونت پوستی و مشکلات بسیاری می شود. اگر پوست سر کودکان مبتلا به شپش سر مدت طولانی دچار خارش شود، درنهایت پوسته پوسته شده روی پوست سر زخم ایجاد می شود.این زخم ها ممکن است عفونت کنند و شرایط بدی را ایجاد کنند.
از جمله این عفونت ها
تیفوس:
تیفوس یکی اغز بیماری های دردناک و خطرناکی است که ناشی از گرش شپش سر است.شپش ها می توانند حامل عفونت باشند و آن را در سراسر بدن انسان انتشار دهند.
عفونت های باکتریایی پوستی:
عفونت های پوستی در سر عوارضی به همراه دارند عبارتند از؛
-ریزش موی سر
-تغییر رنگ پوست
-عفونی شدن پوست سر و ساقه مو
پیشگیری از ابتلا به شش سر
-در مکان های عمومی مثل محل کار،رستوران ها، استخرها و غیره لباس هایتان را به قلاب جداگانه ای از چوب رختی و جدا از لباس های افراد دیگر آویزان کنید.
-وسایل شخصی مانند شانه،برس،گیره یا تل مو،کلاه و شال و روسری را با دیگران به اشتراک نگذارید.
-روی تخت ،کاناپه یا بالشی که به نظافت آن مطمئن نیستید دراز نکشید.
-موقع دوچرخه سواری یا موتورسواری کلاه محافظ دیگران را به سرتان نگذارید.